St. Helena   248 - 329                                             18 augustus


Foto links:
Antiek prentje. Lithografie met de hand ingekleurd (1790)
Afmeting: 16 x 11 cm
Rechtsonder een bedevaartmunt met de Heilige Rok afgebeeld. (1936)

 

Foto midden:
Binnen- en buitenzijde reliekschrijntje.
Materiaal: leer, metaal en diverse textiel.
Afmeting: 16 x 11 x 2 cm
Ellen Brouwers 2013

Foto rechts:
Een origineel relikwie voorstellende een altaar met twee bokalen. Op elk van de bokalen bevindt zich in het midden een puntje wat op een botscherfje lijkt, van welke heilige is niet bekend. 
Het betreft een weefwerkje van gouddraad. Daarboven een klein Heilig Rokje van zijde.
Het geheel is gevat in een koperen lijstje met bol glas. (rond 1880)
Afmeting: 11 x 7 cm

 

Beschrijving Helena:
Helena was een meisje van eenvoudige komaf, waarschijnlijk werkzaam als herbergierster. Door haar mooie uiterlijk werd ze de geliefde van Constantius Chlorus en baarde zijn zoon genaamd Constantijn, die later de eerste christenkoning uit de geschiedenis zou worden. Ondanks dat Chlorus niet met haar trouwde wist ze het uiteindelijk tot keizerin te brengen en deed er alles aan haar zoon aan de macht te brengen. Ze ontpopte zich als vroom christen, gaf aalmoezen en stichtte kerken in het Oost Romeinse Rijk. Ze werd geliefd maar ook verguisd.
Onder haar leiding werd het graf van Jezus ontdekt, zijn kruis, de spijkers en zowaar de stoffelijke resten van de drie koningen. Deze laatste bevinden zich momenteel in de Dom van Keulen.
Ook de Heilige Rok, het in een stuk geweven onderhemd van Jezus dat hij gedragen zou hebben voordat hij gekruisigd zou worden heeft zij gevonden. 
Speciaal voor dit hemd werd een loggia gebouwd in de huidige Sint Petersdom te Trier. 
Haar schedel is eveneens in een schrijn beneden in de catacomben te vinden, tesamen met enkele kruisrelieken.
De spijkers werden verwerkt in de schedel van Constantijn's lievelingspaard.
Op 18 augustus wordt het naamfeest gevierd in de Dom van Trier en voor deze gelegenheid wordt deze dag het schrijn met haar schedel opgengesteld voor het publiek.


Helena is het tweede personage in mijn boek 'Vrouwen Bestempeld' die ik heb uitgewerkt in een assemblage en een meubeltje. 

Foto rechts en links: detail binnenkant meubel 2014

Foto midden: detail assemblage Helena  2012

© Ellen Brouwers 

 


TRIPTIP:

Combineer je bezoek aan de Dom van Trier met een orgelconcert aldaar.

Van 19 augustus tot 7 oktober 2017 elke zaterdag van 11.30 tot 12.00. 

Gedurende dit half uur durende concert geeft ook deze Pan hiernaast een klein optreden op zijn vijftonig fluitje.  

Daarna lekker lunchen:
Vegetarisch: 'Biogate' Palaststrasse 3 (100 meter)
of om in de sfeer te blijven: 'Historische Keller' Simeonsstrasse 46 (200 meter)

Vervolgens om 14.00 een rondleiding in De Dom te doen met gids.
Aanbevolen wordt zowel het concert als de Keller alsmede de rondleiding een dag tevoren te reserveren.

 

Meer info: http://www.dominformation.de/

 

Jaarlijks op 18 augustus gaat het kastje waarop de buste van Helena rust open en wordt haar schedel tentoon gesteld.
In de ochtenduren vinden er plechtige diensten plaats plus een processie naar de crypte.
April 2019: De Heilige RockTage: een 10 dagen durend evenement dat om de 7 jaar gehouden wordt en waarbij het hemd tentoon gesteld wordt.

 


Verslag bezoek Sint Petrus Dom op 18 augustus 2017


Eindelijk is het me na jaren gelukt op 18 augustus, de feestdag van St. Helena, de Dom in Trier te bezoeken.

Dat betekende vroeg op staan om op tijd te zijn voor de Hoogmis te ere van Johanna. Klokslag 09.00, op tijd dus.

Deze Dom is met zijn meer dan 1700 jaar geschiedenis niet alleen de oudste kerk van Duitsland maar ook het oudste bouwwerk van dit land dat als bisschopskerk dient.
Het huidig gebouw staat op een voormalig paleiscomplex van de eerste christenkeizer Constantijn (zoon van Helena) dat in 328 werd afgebroken. Met grote waarschijnlijkheid heeft Helena hier dan ook gewoond.

Speciaal voor deze dag werd er in de Helena-crypte van de Dom gestart met een Heilige mis om 07.00 en om 09.00 een Hoogmis in de kathedraal zelf. Ik was benieuwd hoe zeer zij nog leefde onder de (gelovige) bevolking en was een beetje verbaasd dat slechts een 25-tal mensen de banken bezetten, terwijl er een 'mis met vier heren' werd opgedragen. Dan vergeet ik wel het koor te melden, de organist en een dame met een geweldig mooie stem. De sfeer was er niet minder om. Het was een gezongen mis, dus de pastoor of bisschop wellicht, heette ons melodieus welkom: wat had ik dat lang niet gehoord! Samen met de geur van  wierook, het koor en de barokke inrichting waande ik me weer even een dikke 40 jaar terug in de tijd.
De preek ging uiteraard over Helena met als kern het ego: op momenten dat je niet gelukkig of tevreden bent, zit vaak het ego in de weg. En dat de combinatie macht en het ego een lastige is met als voorbeeld de huidige wereldleiders. Helena zou dat als geen ander al hebben ervaren..

Aan het einde van de drie kwartier durende mis, worden we uitgenodigd in processie de vier heren (plus vier misdienaars) te volgen naar de Helena-crypte rechts onder het altaar. Iedereen gaat mee en beneden en al zingend en gebeden opzeggend volgt er nog een ceremonie.
En daar is ze: De buste van Helena, met stukken van het kruis en de spijkers in de hand. 364 dagen gesloten maar voor deze gelegenheid is het kastje waarop de buste staat slechts voor 1 dag geopend en zien we daar haar schedel met een kroon. CAPUT S.HELENA : schedel van Helena.

Er worden nog wat liedjes gezongen door het koor wat adembenemend mooi en vol klinkt in de crypte.

Dan is het tijd om te gaan, sommigen blijven nog even zitten en twee dames worden een beetje emotioneel.
Anderen schudden elkaar vriendelijk de hand en de twee suppoosten, alleraardigste dames, zeggen dat er weer gewoon hardop gecommuniceerd kan worden.

 

 

Hierna gaat ook het poortje open rechts van de crypte naar het heiligdom van deze kathedraal: De Heilige Rok, het vermeende onderhemd van Jezus wat Helena gevonden zou hebben. Het hemd valt onder de tweedegraads relikwie. De echtheid is omstreden daar andere plaatsen claimen het relikwie in bezit te hebben onder meer Argenteuil (Frankrijk), Germia (Turkije) en Safed (Israel).

Hoe dan ook: hier in de Dom van Trier is een prachtige loggia achter het altaar gebouwd waar bezoekers in kunnen lopen. Van het hemd zie je niets: alleen de kist verborgen achter tralies is te zien.
Het relikwie wordt sinds 1196 in hier bewaard en werd voor het eerst uit de kist gehaald in 1512 toen keizer Maximilian I naar Trier kwam en eiste het te zien.
Elke 7 jaar vindt er een bedevaart plaats waar honderdduizenden pelgrims op af komen.

De laatste was in 2012 en duurde tien dagen. Dit evenement, want dat is het inmiddels geworden, heet: Heilig-Rock-Tage waarbij het kleed centraal staat en te zien is.

In april 2019 is het dus weer zo ver.

Een leuk video verslag uit 2012 waarbij je ook even het hemd te zien krijgt:
https://nos.nl/video/364869-heilige-rok-even-te-zien-in-trier.html

Terug naar het overzicht van de Maagden uit de Kast.